Homiladorlik davrida nimalar mumkin?

Homiladorlik – bu ayollar uchun nafaqat ijobiy his-tuyg’ular, balki bolaning kelajakdagi sog’lig’i uchun davriy qo’rquv va tashvishlar bilan bog’liq bo’lgan davr. Ayollar ko’pincha Internetda, shifokorlarning sahifalarida homiladorlik paytida nima qilish xavfsiz va xavfli ekanligini izlaydi. Ushbu maqolada biz homilador ayollarni tashvishga soladigan muhim masalalarni ochib beramiz.

Homiladorlikda qanday ovqatlanish kerak

Oziqlanish muvozanatli bo’lishi kerak va oqsillar, yog’lar va uglevodlarni o’z ichiga olishi kerak. Biz bemorlarga Garvard likopcha usulidan foydalanishni tavsiya qilamiz.

O’zingiz yoqtirgan taomlar kombinatsiyasini tanlang har bir guruhdan:

1. Butun mevalar – olma, rezavorlar o'simliklari, apelsin, mango va banan.
2. Sabzavotlar – brokkoli, shirin kartoshka, lavlagi, bamya, ismaloq, qalampir va boshqalar.
3. Butun donli mahsulotlar, qo’ng’ir guruch, tariq (ovsyanka), jo’xori uni, bulg’or va butun donli non.
4. Proteinlar – yog’siz go’sht va tovuq, tuxum, dengiz mahsulotlari, loviya va yasmiq, yong’oq va urug’lar, hamda tofu kabi mahsulotlar.
5. Yog'siz yoki yog’i kam bo'lgan sut mahsulotlari. Masalan: Sut, yogurt, pishloq, laktozasiz sut mahsulotlari va boyitilgan soya ichimliklar (Soya suti) yoki soya yogurti.
6. Yog’lar – o’simlik yog’i, zaytun yog'i, hamda avokado va yong’oq kabi mahsulotlardagi yog’lar.
7. Omega-3 yog‘ kislotalari bilan organizmni ta’minlash uchun, haftasiga 2 marta dengiz mahsulotlarini ratsioningizga kiritishingiz kerak.

Homiladorlikda nimalar yeyish mumkin emas?

1. Akula, qilichboz baliq va marlin – bu baliqlarda simob (rtut) miqdori yuqori bo‘lib, chaqaloqning asab tizimiga ta’sir qilishi mumkin.
2. Sovuq dudlangan baliqlardan, masalan, losos yoki forel va yuqori haroratda pishirilmagan quritilgan baliqlardan saqlaning, chunki ovqatda listeriya kabi bakteriyalar qolishi mumkin. Listerioz markaziy asab tizimi, bodomsimon bezlar, limfa tugunlari va jigarga ta'sir qiluvchi yuqumli kasallik bo'lgan listeriozni keltirib chiqaradi. Listerioz homila rivojlanishiga zarar yetkazishi mumkin.
3. Xom baliqli sushi iste'mol qilmang, qisqichbaqasimon (Mollyuska) kabilar, chunki ularning tarkibida zararli bakteriyalar, viruslar yoki toksinlar bo'lishi mumkin.
4. Shuningdek, tarkibida xom tuxum bo'lgan mahsulotlardan, masalan, Tiramisu, uyda tayyorlangan mayonez, xom qaynatilgan tuxumlardan voz kechishingiz kerak.
5. Listeriozga olib kelishi mumkin bo'lgan ba'zi pishloq turlari (agar ular issiq bo'lgunigachon pishirilmagan bo'lsa):

• mog'or bilan pishgan, tashqi tomoni oq qoplamali, Bri (Бри), Kamber (Камбер) va Cahevr (Шевр) kabi yumshoq pishloqlar;
• Daniya ko'k, Gorgonzola va Rokfor kabi yumshoq ko'k pishloqlar;
• yumshoq echki pishloq.

6. Ba'zi ferma do'konlarida va sog'lom oziq-ovqat do'konlarida sotiladigan pasterizatsiyalanmagan, ya'ni xom, sut va sut mahsulotlaridan saqlaning.
7. Pashtetning barcha turlaridan, jumladan pashtetpi sabzavotlardan saqlaning, chunki ular tarkibida listeriya bo'lishi mumkin.
8. Jigar va tarkibida jigar bo'lgan mahsulotlarini iste'mol qilishdan saqlaning, chunki ular tarkibida A vitamini ko'p. Bu tug'ilmagan chaqaloq uchun zararli bo'lishi mumkin.
9. A vitamini yoki baliq yog'ini o'z ichiga olgan multivitaminlarni ratsioningizga kiritish xavfsiz emas.
10. To'liq pishmagan/qaynatilmagan go‘shtlardan, ayniqsa parranda go‘shti, cho‘chqa go‘shti, kolbasa va gamburgerlardan saqlaning. Go'sht yaxshi pishirilishi kerak.
11. Agar kolbasa va qiyma go’shtni o’zingiz tayyorlasangiz, toksoplazmoz bilan kasallanish xavfini kamaytirish uchun ehtiyot bo’lishingiz kerak. Toksoplazma - bu xom go’shtda yashashi va sizga va chaqalog’ingizga zarar etkazishi mumkin bo’lgan mayda parazit.

Kaloriya va homiladorlik

Ikki kishi uchun ovqatlanmaslikka harakat qiling. Bola o’sib ulg’ayotganida, u onaning tanasidan zarur bo’lgan hamma narsani oladi. Shuning uchun birinchi yoki ikkinchi trimestrda unga qo’shimcha kaloriya kerak emas. Uchinchi trimestrda, agar siz faol hayot tarizida bo’lsangiz, qo’shimcha 200 kaloriya kerak bo’lishi mumkin. Bu taxminan yarim sendvichga teng.

Vazn yo’qotish va Homiladorlik

Vazn yo’qotish (qanday-qilib-vazn-yo'qotish-dietolog-maslahati) uchun oziq-ovqat guruhlarini yo’q qilish homilaning normal o’sishi va rivojlanishi uchun zarur bo’lgan muhim oziq moddalarning etishmasligiga olib kelishi mumkin. Har bir asosiy oziq-ovqat guruhlaridan turli xil ovqatlarni o’z ichiga olgan sog’lom, muvozanatli dietani iste’mol qilish orqali siz vazningizni yaxshiroq nazorat qilishingiz mumkin.

Homilador ayollar qahva ichishlari mumkinmi?

Xalqaro dalillarga asoslanib, kuniga 200 mg dan kam kofein iste’mol qilish tavsiya etiladi. Bu taxminan 2 stakan eriydigan qahva. Kofeinning yuqori darajasi homiladorlikning asoratlari xavfini oshiradi: kam vazn, homiladorlik va o’lik tug’ilish xavfi ortadi. Kofein kalkulyatori: Bir banka kolada 40 mg kofein bor. Bir stakan choy – 75 mg. BirBar oddiy shokolad – 25 mg. Bir chashka eriydigan qahva – 100 mg Bir finjon filtrlangan qahva – 140 mg. Quvvatlantruvchi (Energetik) ichimliklar: 250 ml idishda – 80 mg.

Homilador ayollar spirtli ichimliklar ichishlari mumkinmi?

Spirtli ichimliklarning xavfsiz dozalari yo’q, shuning uchun spirtli ichimliklar (shu jumladan pivo va sharob) dan qochish kerak.

Homilador ayollar chekishi mumkinmi?

Agar siz cheksangiz, chekishni tashlash o’zingiz va chaqalog’ingiz uchun qila oladigan eng yaxshi ishlardan biridir, chunki bu davrda chekish abort, o’lik tug’ilish va erta tug’ilish xavfini oshiradi. Chekishni tashlash qiyin bo’lishi mumkin, lekin chekishni tashlash uchun hech qachon kech emas.

Homilador ayollar sun’iy toblanish (zagar)dan foydalanishlari mumkinmi?

Dihidroksiaseton moddasi sun’iy toblanishning faol moddasidir. Ushbu modda toksik emas va terining tashqi qatlamidagi hujayralar bilan reaksiyaga kirishadi va melanoidin deb ataladigan jigarrang pigment (rang) hosil qiladi. Dihidroksiaseton terining tashqi qatlamidan tashqariga chiqmagani uchun u tanaga so’rilmaydi. Sun’iy toblanish (загарный) kremlari va losionlaridan foydalanishingiz mumkin. Shu bilan birga, homilador ayollar sun’iy toblanish tabletkalari yoki in’ektsiyalarini ishlatmasliklari kerak, chunki ular tarkibidagi moddalar hatto homilador bo’lmagan ayollar uchun ham zararli.

Nima uchun mushuklar homilador ayollar uchun xavfli?

Homiladorlik paytida toksoplazmoz bilan kasallanish xavfi juda past. Ammo, agar ayolda toksoplazmozga qarshi antikorlar bo’lmasa, jonzotning xojat idishini (Лоток) qo’lqop bilan tozalash yoki boshqa oila a’zosidan buni qilishni so’rash tavsiya etiladi. Nega mushuklar? Chunki bu parazitlar mushuk najasida bo’lishi mumkin. Toksoplazmoz bilan infektsiya erta bosqichlarda xavflidir, chunki homilaning tushishi va mumkin bo’lgan miya shikastlanishi xavfi ortadi.

Homilador ayollar sochlarini bo’yashlari mumkinmi?

Hozirgi vaqtda mavjud bo’lgan ko’pgina tadqiqotlar natijalariga ko’ra, homiladorlik paytida sochni bo’yash xavfsizdir. Ammo sochlaringizni yetarli tarizda havo kiradigon joyda bo’yash va qo’lqop kiyish muhimdir. Amaldagi kimyoviy moddalar faqat sochlaringiz tomonidan so’riladi, bosh terisi yoki qon oqimi tomonidan emas. Yarim doimiy sof o’simlik bo’yoqlari, masalan, xina, sochlarni bo’yash uchun xavfsiz alternativ hisoblanadi.

Homila paytida jinsiy aloqa qilish mumkinmi?

Homiladorlik paytida jinsiy aloqa haqida ko’plab afsonalar mavjud. Ba’zi juftliklar bu homiladorlik xavfini oshirishi mumkin deb o’ylashlari mumkin, ammo agar sizda qarshi ko'rsatmalar bo’lmasa, bu xavfsizdir. Qo’llash mumkin bo’lmagan holatlar:

• Yo’ldosh joylashuvi/ko'chish
• Suv ketish
• Kuchli qon ketish
• Egizaklarning mavjudligi va kech homiladorlik
• Erta tug’ilish xavfini oshiradigan bachadon bo’yni bilan bog’liq muammolar mavjudligi.
• Homilador ayolda oldinlari, vaqtdan oldin tug'ruq bo'lgan. Jinsiy yo’l bilan yuqadigan infektsiyalar xavfini kamaytirish uchun himoya qobig'i (prezervativ)dan foydalanish tavsiya etiladi.

Orgazm va homiladorlik Keyingi bosqichlarda orgazm bachadon mushaklarining tarranglanishiga olib kelishi mumkin. Ammo bu onaga ham, bolaga ham zarar keltirmaydi.

Jinsiy o’yinchoqlar va homiladorlik Vibratorlar va jinsiy aloqa o’yinchoqlaridan foydalanish mumkin, ammo ular ko’rsatmalarga muvofiq amalga oshirilishi kerak.

Homilador ayollar sport bilan shug'ullanishi mumkinmi?

Agar siz homiladorlikdan oldin faol hayot tarzi bilan shug’ullangan bo’lsangiz, unda siz xuddi shu sur’atda davom etishingiz mumkin. Ammo agar siz noqulaylik his qila boshlasangiz, tanangizni tinglashni va yukni kamaytirishni unutmang. Agar homiladorlikdan oldin hayotingizda sport kam bo'lgan bo’lsa, asta-sekin yukni oshiring va har kuni 30 daqiqa mashq qilishga harakat qiling. Hatto engil yurish ham foydalidir va faol jismoniy mashqlarni hayotingizga kiritish shart emas. Ot minish, toshga chiqish, boks, regbi yoki futbol kabi yiqilib tushishingiz, o’zingizni urishingiz va jarohat olishingiz mumkin bo’lgan sport turlaridan saqlaning.

Muhim mashg‘ulot vaqtida ko'p suv iste’mol qilish, issiq havo bo‘lgan joyda mashq qilmaslik muhim. Birinchi trimestrdan siz ** chanog' bo’shlig’i mushaklarini mashq qilishni** boshlashingiz mumkin. Ammo to’g’ri mashq qilish uchun chanog' bo’shlig’i mushaklarini kuchaytirish uchun mashqlarni qanday qilib to’g’ri bajarishni o’rgatadigan malakali mutaxassis bilan bog’lanish muhimdir.

Ikkinchi trimestrda** (13 dan 28 haftagacha) yugurish va aerobika kabi yuqori ta’sirli mashqlarni yurish yoki suzish kabi kam ta’sirli mashg’ulotlar bilan almashtirish kerak. Ammo, masalan, agar siz homiladorlikdan oldin yugurgan bo’lsangiz va sizga qulay bo’lsa, yugurishni davom ettirishingiz mumkin.

Uchinchi trimestrda (29 dan 40 haftagacha) og’riqni yo’qotish uchun yumshoq cho’zish mashqlarini bajarishingiz mumkin. Agar siz qulay bo’lsangiz, unda siz bajarayotgan mashqlarni davom ettirishingiz mumkin. Asosiysi, siz o’zingizni charchatmaysiz.

Homiladorlik davrida ruhiy salomatlik

Homilador ayolning ruhiy salomatligi uning jismoniy salomatligi kabi muhimdir. Homilador ayolning kayfiyati vaqti-vaqti bilan o'zgarishi yoki o'zini yomon his qilishi mumkin va bu normal holat bo'lishi mumkin. Ammo, agar bu holat nazoratsiz bo'lib qolsa yoki bir necha haftadan ko'proq davom etsa, siz psixoterapevtga murojaat qilishingiz kerak. Har besh homilador ayoldan biri ruhiy salomatlik bilan bog'liq muammolarga duch keladi.

Homilador ayollar uchun antidepressantlar Antidepressantlar odatda homilador ayollar uchun tavsiya etilmaydi. Ammo ba'zi ayollarga ushbu davrda antidepressantlarni qabul qilish tavsiya etiladi, agar preparatni qabul qilishning foydasi xavfdan ustun bo'lsa. Dori-darmonlarni o'zingiz qabul qilishni to'xtatmang, chunki bu olib tashlash belgilariga olib kelishi mumkin va semptomlaringiz qaytib keladi yoki yomonlashadi. Preparatni qo'llashni to'xtatish to'g'risida qaror qabul qilish uchun SkyDoc shifokoringiz bilan maslahatlashing. Agar siz antidepressantlarni qabul qilishni to'xtatishga qaror qilsangiz, agar kerak bo'lsa, kognitiv xatti-harakatlar terapiyasini ko'rib chiqishingiz kerak.

Homiladorlok davrida emlashnish mumkinmi?

Homilador ayolni va uning tug'ilmagan bolasini infektsiyalardan himoya qilish uchun amalga oshirilishi mumkin bo'lgan va qilinishi kerak bo'lgan emlashlar mavjud.

1. Ko'k yo'talga qarshi emlash. Bu kasallik chaqaloqlarda juda og'ir bo'lishi mumkin. Shuning uchun 3-trimestrda 36 xaftaga qadar ko'k yo'talga qarshi emlash tavsiya etiladi, shunda tug'ilishda chaqaloq allaqachon antikorlarga ega va himoyalangan.

2. Grippga qarshi emlash (odatda sentyabrdan fevralgacha). Barcha homilador ayollarga homiladorlik davridan qat'i nazar, grippga qarshi emlash tavsiya etiladi, chunki homiladorlik paytida gripp asoratlarni keltirib chiqarishi mumkin.

3. COVID-19 vaktsinasi. Homilador ayollarga ham COVID-19 ga qarshi emlash tavsiya etiladi, chunki ular zaif guruhdir.

Homilador ayollar samolyotda ucha oladimi?

Homilador ayollar uchun reyslarga ruxsat beriladi. Ammo xavfsizlik uchun homilador ayollar uchun ma'lum qoidalar va tavsiyalar bilan tanishish yaxshiroqdir. Agar siz chet elga uchayotgan bo'lsangiz, sizda sayohat sug'urtasi borligini va u homiladorlik bilan bog'liq har qanday asoratlarni qoplashini tekshirishingiz kerak. Uzoq masofalarga sayohat qilganda (4 soatdan ortiq) chuqur tomir trombozi yoki qon pıhtıları xavfi ortishi mumkin.

Shuning uchun homilador ayollarga quyidagilar kerak:

• Oyoqlarning shishishini kamaytirishga yordam beradigan kompressor yoki tayanch paypoq kiying (dorixonada yoki aeroportda mavjud).
• ko'p suv ichish
• tez-tez harakat qilish. Agar parvoz 28 haftadan so'ng amalga oshirilsa, aviakompaniya siyosatini tekshirish yaxshidir, chunki ular to'lov sanasi va asoratlar xavfi yo'qligini ko'rsatadigan sertifikat so'rashlari mumkin.